İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

İfade özgürlüğü dediğimiz şey; kişinin bilgiye, haberlere ve diğer kişilerin düşüncelerine ulaşabilmesi ve kişinin kendi düşüncelerini ve yorumlarını belirtebilmesidir. Bu metinde ise ifade özgürlüğünün önemi, bu özgürlüğe sahip olmayan ve olan ülkeleri yani kısaca bu konu hakkındaki düşüncelerimi anlatacağım.

İfade özgürlüğü neden mi önemlidir? İfade özgürlüğü denilen şey, kişinin kendi düşüncelerini özgür şekilde belirtebilmesidir. Bu yazının yazılması, herhangi bir şeyin eleştirilebilmesi ve haberlerde bir yönlendirme olmadan gerçek haberlerin sunulabilmesi ifade özgürlüğüne girer. Buradan çıkarım yaparsak: İfade özgürlüğü, hayatımızın her alanında önemini gösteren bir etkendir.

Sanatçının sanat; habercinin haber yapmaktan korktuğu bir toplumu düşünün. Böyle bir toplumda kişi düşüncelerini kendi içinde tutmak zorunda kalır. En sonunda ise kendi içindekilerini dışa vurur. Dışa vurduğunda ise asıl sorun başlar. İnsanın aklının ucundan bile geçmeyecek kadar büyük sorunlar oluşabilir. İnsan hakları çiğnenebilir ve daha fazlası…

Günümüzdeyse ifade özgürlüğünün kısıtlanması sonucunda patlayan olaylardan birisi, Nepal’de olan protestolardır. Sosyal medya uygulamalarının yasaklanması, olayların başlamasında bardağı taşıran son nokta olmuştur. Bu protestoda insan haklarını ihlal eden olaylar gerçekleşmiştir. Bu olay, ifade özgürlüğünün olmadığı bir yerde neler olabileceğini gösterir.

ERİTRE VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

2025 verilerine göre dünya’nın en az ifade özgürlüğü olan yerinden, Kuzey Kore’yi bile geçmiş olan, Eritre’den örnek vermek gerekirse “kayıt dışı” dinlere mensup olanlar hapise yollanabilir veya daha beter cezalara maruz kalabilirler. Sözde demokrasiye sahip olan totaliter bir diktatörlükle yönetilen bu ülkede muhalefetin varlığını bile düşünmek abartı olur. Hükümet, interneti olabildiğince engellemiş ve e-posta gibi yerlerde olan iletişimler ise hükümet kontrolünde bulunmaktadır. Kamusal ve özel alanlarda bile eleştiri kısıtlanmıştır. Eleştirinin özel alanlarda nasıl kısıtlandığını merak ederseniz ülkede sivil gibi görünen bir sürü casus vardır. Bu casuslar kişilerin komşuları veya yolda gördükleri herhangi birisi olabilir. Bu yüzden eleştiri yapmanız durumunda yakalanma riskiniz vardır.

NORVEÇ VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ

İfade özgürlüğü bakımından uzun süredir 1. olan Norveç’i düşünürsek hem kamusal olarak hem özel sektör olarak geniş bir yayın ağı vardır. Hükümet, kendi düşüncelerinin yayın ağlarında etki etmemesine dikkat eder. Eleştirilere karşı gazetecileri küçümsemezler. Gazetecilereyse güvenli bir alan sağlanmaya çalışılır.

TÜRKİYE VE SON SÖZLERİM

Türkiye’nin ifade özgürlüğünden kısaca bahsetmek istiyorum. Türkiye’de yasalara göre ifade özgürlüğümüz koruma altına alınmıştır. Kişiler kanunlara uyduğu sürece ifadelerinden herhangi bir dava açılmaz veya bunun gibi sıkıntılar çekmezler.

Son olarak, şunu söylemek lazım: İfade özgürlüğünün olması, dünyanın neresine gidersen git muhtemelen insanın kalbini ısıtmak için söylenmiş sahte umutlarla bezenmiş bir yalandır.